De kaarten van heemkring Gestella vzw
Omdat kaarten belangrijk zijn voor de geschiedschrijving heeft Gestella een bescheiden verzameling opgestart voor Gistel en omgeving. De waarde van de documenten zit ook meer in de inlichtingen die ze bevatten dan in de prijs ervan. Gelukkig zijn de kopieermogelijkheden enorm toegenomen en wordt alles betaalbaar. Spijtig dat niet alle overheidsdiensten mee evolueren en zelden soepel zijn in het laten kopiëren.
Redelijk betrouwbare kaarten voor onze kontreien bestaan er al vanaf de jaren 1500. Onderwerpen gaan van eigendommen tot het graafshap Vlaanderen met daartussen gemeenten, steden, polders, wateringen en andere gebieden. Kaarten, vooral oude, hebben een eigen geschiedenis, die soms zeer boeiend zijn. Kaarten kunnen vergezeld zijn van uitvoerige beschrijvingen, vroeger waren er uitvoerige vooral kadastrale beschrijvingen zonder kaart.
Zeer oude kaarten waren soms gedeeltelijk figuraties, later zuiver symbolisch maar met de recente invoering van de orto-luchtfotografie krijgen we weer de werkelijkheid te zien. Oude kaarten steunden op eenvoudige driehoeksmeting en rudimentaire instrumenten. Vandaag maakt men gebruik van satellieten, computers en gesofistikeerde meetapparatuur waardoor de nauwkeurigheid fenomenaal is geworden. De nieuwe kaarten zijn daarom niet volmaakt. Kaartproductie vraagt veel tijd en gespecialiseerd werk.
Kaarten zijn dan ook meer dan een blik waard. Vroeger werd er denkbeeldig op gereisd. Tussen de opname en de publicatie verloopt heel wat tijd. Op veranderingen kan langs cartografische weg dus geen precieze datum geplakt worden. Met kaarten alleen kan ten andere geen geschiedenis geschreven worden, zij vormen een van de vele hulpbronnen. De verzameling van Gestella is ingedeeld per eeuw vanaf de zestiende tot heden en bevat ook heel wat luchtfoto's.
Hierna wordt op bondige wijze een idee van de inhoud gegeven. Leden die belangstelling hebben voor een of ander document kunnen terecht bij de verantwoordelijke voor meer uitleg. Aan leden in het bezit van ander relevant cartografisch materiaal wordt gevraagd te mogen kopiëren.
- Graafschap Vlaanderen. P. Van der Beke. 1538
- Brugse Vrije. P. Pourbus. 1571
- Graafschap Vlaanderen. G. Mercator. 1540
- Gistel. Stadsplan. J. van Deventer. 1565
- Bisdom Brugge P. Kaerius. 1662
- Oostende en omgeving. J. Blaeu. 1617
- Gistel. Vogelperspectief A. Sanderus. 1637
- Gistel. Ommeloper. van Elverdinghe. 1678
- Vlaamse Kust. E. Fricx. 1744
- Gistel Ambacht. N. Visscher R. 1708
- Gistel en omgeving. Handels- en Kabinetskaart. J. Ferraris . 1775
- Gistel. Hofstede. Rabaut. 1787
- West-Vlaanderen. P. Popp. 1856
- Grote Westwatering. 1856
- Gistel. Wegen en hofsteden. 1820
- Gistel. Kadastraal plan.P. Popp. 1845
- Gistel. Kaarten van België. P. Vandermaelen. 1832, 1850
- Gistel. Kadastrale reductie. Oorlogsdepot. 1853
- Gistel. Stafkaarten. Militair cartografisch instituut. 1861, 1883
- Gistel. Stafkaarten. MCI. 1911, 26, 41, 64, 95, 96
- Gistel. Bodemkundige kaart. MGI. 1958 Ruilverkaveling. Gewestplan. Kadastraal overzicht
- Oorlog 1914-18. - Legermuseum. - Cartografie. 1951, 69, 88, 91, 94. NGI
- Orthofoto. 1971. Aerosurvey. - Gistel. Luchtfoto's